مشکلات دانشجویان ایرانی در ایتالیا یکی از موضوعات مهم و بحثبرانگیز در مسیر مهاجرت تحصیلی به این کشور اروپایی است. با وجود فرصتهای آموزشی گسترده، دانشگاههای معتبر، بورسیههای تحصیلی متنوع و زندگی در یکی از تاریخیترین کشورهای جهان، بسیاری از دانشجویان ایرانی پس از ورود به ایتالیا با چالشهای متعددی مواجه میشوند که ممکن است بر روند تحصیل و کیفیت زندگی آنها تأثیرگذار باشد .
از مسائل اداری مربوط به ویزا و اقامت گرفته تا مشکلات زبانی، فرهنگی، مالی و حتی ناهماهنگیهای آموزشی، همگی بخشی از واقعیتهای زندگی دانشجویی در ایتالیاست. شناخت این چالشها پیش از مهاجرت میتواند به دانشجویان کمک کند تا با آمادگی بیشتری قدم در این مسیر بگذارند و راهکارهای بهتری برای مقابله با آنها بیابند .
در این مقاله به بررسی جامع و واقعبینانه مهمترین مشکلات دانشجویان ایرانی در ایتالیا میپردازیم تا راهنمایی باشد برای متقاضیانی که تصمیم دارند تحصیل در این کشور را آغاز کنند یا در حال گذراندن دوران دانشجویی خود در آن هستند.
می توانید با موسسه applymie تماس بگیرید و در خصوص تحصیل در ایتالیا و تحصیل در اروپا مشاوره رایگان دریافت کنید.
ویدئو و پادکست موسسه Apply mie درباره تحصیل در ایتالیا
مشکلات اقتصادی و کاریابی در ایتالیا برای دانشجویان ایرانی
یکی از مهمترین چالشهایی که بسیاری از دانشجویان بینالمللی، بهویژه دانشجویان ایرانی در ایتالیا تجربه میکنند، مشکلات مالی و دشواری در یافتن شغل پارهوقت در حین تحصیل است. با وجود هزینههای پایینتر تحصیل نسبت به برخی کشورهای اروپای غربی، هزینههای زندگی در شهرهای دانشجویی ایتالیا همچون رم، میلان یا فلورانس ممکن است برای برخی دانشجویان سنگین باشد، بهویژه اگر منبع درآمد مشخصی نداشته باشند یا بورسیه تحصیلی ایتالیا را دریافت نکرده باشند .
| مشکلات اقتصادی برای زندگی در ایتالیا | توضیحات |
| هزینههای زندگی بالا | هزینه اجاره خانه، حملونقل، خوراک، بیمه درمانی و سایر هزینههای جانبی در شهرهای بزرگ ایتالیا میتواند ماهانه بین ۷۰۰ تا ۱۲۰۰ یورو باشد. این مبلغ برای بسیاری از دانشجویان ایرانی که با بودجه محدود وارد ایتالیا میشوند، چالشبرانگیز است. در برخی شهرها، یافتن خوابگاه دانشجویی نیز بسیار دشوار و زمانبر است |
| محدودیت در فرصتهای شغلی پاره وقت | دانشجویان خارجی در ایتالیا اجازه دارند حداکثر ۲۰ ساعت در هفته کار کنند، اما واقعیت این است که فرصتهای شغلی مناسب و پایداری برای دانشجویان غیرایتالیایی در دسترس نیست. بسیاری از مشاغل پارهوقت به سطح بالایی از زبان ایتالیایی نیاز دارند، که همین مسئله دسترسی به کار را برای دانشجویان ایرانی که هنوز تسلط کافی ندارند، سختتر میکند |
| تأخیر در پرداخت بورسیهها | اگرچه بسیاری از دانشجویان ایرانی از بورسیههای دولتی مانند DSU ( Diritto allo Studio Universitario) استفاده میکنند، اما پرداخت این کمکهزینهها معمولاً با تأخیرهای چندماهه انجام میشود. در نتیجه دانشجو ممکن است در ماههای اول دچار فشار مالی جدی شود |
| دشواری در پیدا کردن کار پس از فارغالتحصیلی | یافتن شغل مرتبط با رشته تحصیلی پس از پایان تحصیل نیز یکی از مشکلات رایج است. بازار کار ایتالیا رقابتی است و اولویت با شهروندان اتحادیه اروپاست. علاوه بر آن، نداشتن سابقه کار محلی و محدودیت اقامت ممکن است مسیر کاریابی را پیچیدهتر کند .
|
| هزینههای اضافی غیرمنتظره | دانشجویان باید برای برخی هزینههای پیشبینینشده مانند هزینه تمدید اقامت، ترجمه رسمی مدارک، بیمهها و مالیاتهای شهری نیز برنامهریزی مالی داشته باشند |
مشکلات مربوط به اقامت دانشجویان ایرانی در ایتالیا
یکی از اصلیترین دغدغههای دانشجویان ایرانی پس از ورود به ایتالیا، مسائل مربوط به اقامت و امور اداری مرتبط با آن است. فرآیند دریافت اقامت موقت دانشجویی ( Permesso di Soggiorno ) در ایتالیا، علیرغم ظاهر ساده آن، در عمل با چالشهایی همراه است که میتواند موجب استرس و نارضایتی بسیاری از دانشجویان شود .
- پیچیدگی و زمانبر بودن فرآیند اقامت
دانشجویان بینالمللی باید حداکثر ظرف ۸ روز پس از ورود به ایتالیا برای دریافت اقامت موقت اقدام کنند. اما نوبتدهی، جمعآوری مدارک، پر کردن فرمها و مراجعه به دفاتر پست و پلیس مهاجرت ( Questura ) میتواند هفتهها یا حتی ماهها طول بکشد .
- تأخیر در صدور کارت اقامت
در بسیاری از شهرها، صدور کارت اقامت ممکن است بین ۲ تا ۶ ماه زمان ببرد. این تأخیرها موجب مشکلاتی در افتتاح حساب بانکی، اجاره منزل، ثبتنام در برخی خدمات دولتی و حتی تمدید ویزا میشود .
- عدم اطلاعرسانی دقیق توسط مراکز رسمی
دانشجویان ایرانی اغلب از نبود اطلاعات دقیق و بهروز از سوی دانشگاه یا ادارات مربوطه گلایهمند هستند. این کمبود اطلاعات باعث اشتباه در ارائه مدارک، تأخیر در فرآیندها و صرف زمان و هزینه اضافه میشود .
- مشکلات تمدید اقامت
فرآیند تمدید اقامت نیز مانند دریافت اولیه آن، پیچیده و زمانبر است. تأخیر در تمدید ممکن است منجر به وضعیت اقامت نامعتبر شود که عواقب جدی برای دانشجو به همراه دارد .
- مشکل در یافتن محل اقامت ثابت
بسیاری از دانشجویان مجبورند برای اجاره منزل یا خوابگاه، آدرس ثابتی ارائه دهند که مورد تأیید شهرداری باشد. اما به دلیل دشواری در یافتن خانه، این شرط برای برخی دانشجویان دستنیافتنی است و باعث ایجاد مشکل در صدور یا تمدید اقامت میشود.
مشکلات و چالشهای مربوط به زبان و فرهنگ در ایتالیا
یکی دیگر از مسائل مهمی که دانشجویان ایرانی در مسیر تحصیل در ایتالیا با آن روبهرو میشوند، چالشهای مربوط به زبان و تفاوتهای فرهنگی است. این عوامل میتوانند بر کیفیت تحصیل، تعاملات اجتماعی و حتی وضعیت روانی دانشجو تأثیر بگذارند. شناخت این موانع و آمادگی برای مواجهه با آنها، نقش مهمی در سازگاری موفق با زندگی دانشجویی در ایتالیا دارد .
- ناآشنایی با زبان ایتالیایی
اگرچه بسیاری از دورههای کارشناسی ارشد و دکتری در ایتالیا به زبان انگلیسی برگزار میشود، اما در زندگی روزمره، زبان غالب مردم ایتالیایی است. بسیاری از امور اداری، خدمات عمومی، مکاتبات و تعاملات اجتماعی بدون تسلط نسبی به زبان ایتالیایی با مشکل مواجه میشود .
- دشواری در برقراری ارتباط اجتماعی
دانشجویان ایرانی ممکن است در برقراری روابط دوستانه با مردم محلی یا سایر دانشجویان خارجی دچار مشکل شوند. تفاوتهای فرهنگی، تفاوت در سبک زندگی، طرز فکر و حتی شوخیهای روزمره میتواند باعث ایجاد فاصله و احساس غربت شود .
- شکاف فرهنگی با محیط آموزشی
روش تدریس، نحوه تعامل استاد با دانشجو، ساختار ارزیابی و انتظارات آموزشی در دانشگاههای ایتالیا با سیستم آموزش در ایران متفاوت است. دانشجویانی که با این تفاوتها آشنایی نداشته باشند، ممکن است در ابتدای مسیر دچار سردرگمی و افت تحصیلی شوند .
- مشکلات فرهنگی در محیط کار و زندگی
در صورتی که دانشجو وارد محیط کار پارهوقت یا فعالیت اجتماعی شود، ممکن است با برخوردها یا انتظارات فرهنگی متفاوتی روبهرو شود که نیازمند انطباق و یادگیری تدریجی است. درک مفاهیم زمان، احترام، رفتار اجتماعی و سبک ارتباط کلامی از جمله مواردی است که میتواند چالشبرانگیز باشد .
- احساس انزوا و شوک فرهنگی
برخی دانشجویان در ماههای اولیه ورود به ایتالیا دچار “شوک فرهنگی” میشوند. این حالت معمولاً با احساس غریبی، دلتنگی، ناامیدی یا اضطراب همراه است. در صورتی که دانشجو نتواند این مرحله را مدیریت کند، ممکن است انگیزه تحصیلی و کیفیت زندگی او تحت تأثیر قرار گیرد.
مشکلات اداری و بروکراسی در ایتالیا برای دانشجویان ایرانی
یکی از مهمترین و گاه طاقتفرساترین چالشهایی که دانشجویان ایرانی در مسیر تحصیل در ایتالیا با آن مواجه میشوند، مشکلات اداری و پیچیدگیهای بروکراسی است. سیستم اداری ایتالیا به دلیل ساختار سنتی، تمرکز زیاد بر کاغذبازی، و نبود هماهنگی بین نهادها، میتواند فرایندهای ساده را به مراحلی طولانی، پراسترس و زمانبر تبدیل کند .
| مشکلات اداری در ایتالیا | توضیح بیشتر |
| فرآیندهای وقتگیر و غیرشفاف | چه در مراحل اولیه مانند ثبتنام دانشگاه، درخواست بورسیه و اقامت، و چه در امور روزمره نظیر افتتاح حساب بانکی یا دریافت خدمات دانشجویی، اغلب دانشجویان با تأخیر، نوبتدهیهای طولانی و نبود راهنمایی شفاف مواجه میشوند |
| تعدد نهادهای درگیر | برای انجام یک کار ساده مانند تمدید اقامت یا دریافت خوابگاه، ممکن است نیاز باشد دانشجو به چندین نهاد متفاوت (اداره پست، کوئستورا، اداره مالیات، شهرداری و…) مراجعه کند. نبود سیستم یکپارچه و ارتباط ضعیف بین این نهادها، باعث سردرگمی و تکرار بیمورد مراحل میشود |
| کمبود خدمات آنلاین و دیجیتالی | در برخی شهرهای کوچک یا دانشگاههای کمتر توسعهیافته، خدمات دیجیتال و آنلاین هنوز کامل نیستند. در نتیجه دانشجو مجبور است برای هر مرحله به صورت حضوری اقدام کند، که این موضوع با وجود محدودیتهای زمانی یا مشکلات زبانی، به یک مانع جدی تبدیل میشود |
| برخورد سلیقهای کارمندان | تجربه بسیاری از دانشجویان ایرانی نشان میدهد که نتیجه یک فرآیند اداری در ایتالیا گاه به برخورد و تفسیر شخصی کارمندان بستگی دارد. نبود رویهی ثابت در برخی موارد باعث میشود دو نفر برای یک درخواست یکسان، پاسخ متفاوت دریافت کنند |
| نیاز به ترجمه و تأیید مکرر مدارک | بسیاری از مدارک ایرانی باید به زبان ایتالیایی ترجمه رسمی شوند و سپس توسط مراجع مختلف (سفارت، دادگستری، وزارت خارجه و…) تأیید شوند. این روند نه تنها پرهزینه است، بلکه زمان زیادی را نیز میطلبد |
مشکلات مربوط به تفاوت سیستم آموزشی و آکادمیک در ایتالیا
تفاوتهای بنیادین میان نظام آموزشی ایران و ایتالیا، یکی دیگر از چالشهای مهم برای دانشجویان ایرانی به شمار میرود. در حالی که نظام دانشگاهی ایتالیا بر مبنای استقلال علمی، پژوهشمحوری و مسئولیت فردی دانشجو طراحی شده است، بسیاری از دانشجویان ایرانی در ابتدای ورود با سبک آموزش و ارزیابی در این کشور ناآشنا هستند. این ناهماهنگی ممکن است منجر به افت تحصیلی، کاهش انگیزه یا حتی احساس ناکامی شود .
- استقلال بالای دانشجو در روند یادگیری
در دانشگاههای ایتالیا، اساتید انتظار دارند دانشجو بهطور مستقل مطالعه کند، منابع را جستوجو کند و مسئولیت یادگیری خود را برعهده بگیرد. این در حالی است که بسیاری از دانشجویان ایرانی به سبک آموزشی معلممحور و چارچوبهای مشخص عادت دارند و ممکن است در ابتدای مسیر دچار سردرگمی شوند .
- ارزیابی متمرکز بر امتحان شفاهی
یکی از تفاوتهای عمده در نظام آکادمیک ایتالیا، استفاده گسترده از امتحانات شفاهی بهجای آزمونهای کتبی استاندارد است. این سبک ارزیابی برای بسیاری از دانشجویان ایرانی ناآشنا و استرسزا است، بهویژه اگر تسلط کافی به زبان نداشته باشند یا تجربه بیان شفاهی مطالب دانشگاهی نداشته باشند .
- محدودیت در راهنمایی مستقیم توسط اساتید
اساتید در ایتالیا معمولاً نقش راهنمای کلی دارند و برخلاف سیستم ایران، دانشجو را بهصورت دائمی و نزدیک هدایت نمیکنند. دانشجویان باید برای دریافت کمک علمی، بهصورت فعالانه در جلسات مشاوره یا دفتر استاد حضور پیدا کنند .
- عدم تطابق برخی دروس با رشتههای تحصیلی در ایران
گاهی دانشجویان ایرانی پس از ورود به دوره تحصیلات تکمیلی در ایتالیا، متوجه تفاوت سرفصلها یا محتوای دروس با آنچه در ایران آموختهاند میشوند. این موضوع ممکن است باعث نیاز به گذراندن دروس پیشنیاز یا افت نمره در ترمهای ابتدایی شود .
- چالش در پروژهها و پایاننامههای پژوهشی
در مقاطع تحصیلات تکمیلی، تأکید زیادی بر تحقیق و نگارش پایاننامه وجود دارد. بسیاری از دانشجویان ایرانی که تجربه کافی در پژوهش مستقل، کار با پایگاههای علمی، یا نگارش آکادمیک به زبان انگلیسی یا ایتالیایی ندارند، در این مرحله با دشواری مواجه میشوند.
سخن پایانی
مشکلات دانشجویان ایرانی در ایتالیا مسئلهای چندبعدی و قابل تأمل است که از چالشهای اقتصادی و اقامتی گرفته تا تفاوتهای فرهنگی و آموزشی را دربر میگیرد. اگرچه تحصیل در ایتالیا میتواند فرصتهایی ارزشمند برای رشد علمی، فرهنگی و شخصی فراهم کند، اما بدون آگاهی کامل از موانع موجود، این مسیر میتواند برای بسیاری از دانشجویان ایرانی دشوار و طاقتفرسا باشد. برنامهریزی دقیق، کسب اطلاعات بهروز، تقویت مهارت زبان، و آمادگی روانی برای مواجهه با تفاوتهای ساختاری و فرهنگی، عواملی کلیدی در تجربه موفق تحصیل در این کشور هستند. آگاهی از این مشکلات پیش از مهاجرت، به دانشجویان ایرانی کمک میکند تا با دیدی واقعبینانهتر تصمیم بگیرند و مسیر تحصیل خود را با آمادگی بیشتری آغاز کنند.
برای اخذ اطلاعات دقیق تر در خصوص تحصیل در ایتالیا می توانید با موسسه applymie تماس بگیرید و به صورت رایگان مشاوره دریافت نمایید.

5 دیدگاه ثبت شده.
واقعاً موضوع مشکلات دانشجویان ایرانی در ایتالیا رو به خوبی بررسی کردید! من خودم با مشکلات اقامتی روبهرو شدم و روند получения Permesso di Soggiorno خیلی زمانبر و استرسزا بود. فکر میکنید بهترین راه حل برای این مسائل چیه؟
خیلی خوشحال شدم که به چالشهای زبانی و فرهنگی هم اشاره کردید. من فکر میکردم زبان انگلیسی تمام مسایل رو حل میکنه، ولی واقعاً به مشکل برمیخوردم در ارتباطات روزمره. آیا دورههای یادگیری زبان ایتالیایی میتونه کمک کنه؟
مقالهتون واقعاً مفید و جامع بود! خصوصاً قسمت مربوط به تفاوتهای سیستم آموزشی. من اوایل خیلی سردرگم بودم و نمیدونستم چطور باید روی دروسم تمرکز کنم. آیا راههایی هست که کمک کنه بهتر با سیستم آموزشی ایتالیا سازگار بشیم؟
مسائل مالی هم واقعاً نگرانکنندهست. من به دنبال شغل پارهوقت بودم و پیدا کردن کار دشوار شده بود. با هزینههای بالای زندگی در رم واقعاً این موضوع مهمه! آیا شما منابعی برای پیدا کردن شغل دانشجویی در ایتالیا دارید؟
ممنون از اینکه تجربیاتتون رو با ما به اشتراک گذاشتید. من به تازگی وارد میلان شدم و واقعاً احساس غربت میکنم. آیا راهکارهایی برای مدیریت شوک فرهنگی و ایجاد ارتباط با دیگر دانشجویان دارید؟